Odpowiedź EASO na raport Komisji Lancet dotyczący definicji i kryteriów diagnostycznych otyłości klinicznej

2025-02-10

Szanowni Państwo,

Członkowie Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości,

w połowie stycznia b.r. na łamach czasopisma The Lancet Diabetes & Endocrinology ukazała się ważna publikacja [1], która proponuje wprowadzenie do codziennej praktyki pojęć „otyłości klinicznej” oraz „otyłości przedklinicznej”. W dużym uproszczeniu można podsumować powyższe stanowisko jako próbę dodefiniowania pojęć „otyłości powikłanej” oraz „otyłości niepowikłanej”. Artykuł powyższy jest zatem propozycją zmierzającą w podobnym kierunku, jak wprowadzona przed kilkoma laty skala EOSS [2]. W opinii Autorów powyższego artykułu wprowadzenie powyższych pojęć zwiększa szanse chorych na właściwe leczenie. Warto zauważyć, że już zapowiedzi wprowadzenia tych pojęć, które pojawiały się w naszym środowisku przed kilkoma, kilkunastoma miesiącami wzbudzały żywą dyskusję, która zaowocowała opublikowaniem przez Europejskie Towarzystwo Badań nad Otyłością (EASO) stanowiska [3], w którym zwracana jest uwaga na potencjalne zagrożenia w opiece nad chorymi wynikające z ich wprowadzenia. W szczególności dotyczy to propozycji wprowadzenia pojęcia „otyłości przedklinicznej” jako stanu zachowanego zdrowia, co mogłoby:

  • opóźniać leczenie;
  • zwiększać ryzyko rozwoju choroby dla dzieci, młodzieży i dorosłych;
  • potencjalnie pogarszać długoterminowe wyniki leczenia.

Ponadto EASO w swoim stanowisku zwraca uwagę na fakt, że komentowany artykuł sugeruje, że cukrzyca typu 2 nie wymaga leczenia otyłości, co bezpośrednio przeczy istniejącym dowodom naukowym. Wykazano, że skuteczne leczenie otyłości zmniejsza powikłania związane z cukrzycą typu 2.

Raport nie zawiera jasnej, klinicznie zatwierdzonej definicji „nadmiaru” tkanki tłuszczowej a proponowane kryteria diagnostyczne:

  • w dużej mierze opierają się na danych epidemiologicznych;
  • brakuje im czułości i specyficzności w diagnostyce poszczególnych chorych;
  • nie wnikają w przyczyny otyłości.

Według EASO przyjęcie stanowiska zgodnego z artykułem opublikowanym w Lancet może:

  • zwiększać stopień stygmatyzacji i dyskryminacji chorych na otyłość;
  • tworzyć bariery w dostępie do opieki medycznej;
  • opóźniać rozpoznanie i leczenie;
  • utrudniać podejmowanie decyzji klinicznych;
  • potencjalnie ograniczać zakres ubezpieczenia zdrowotnego w leczeniu otyłości.

Jednocześnie EASO przywołuje i zwraca uwagę na dokumenty opracowane przez to Towarzystwo i opublikowane w 2024 roku [4], [5], w których zaleca:

  • podejmowanie działań medycznych opartych na dowodach naukowych;
  • wczesną interwencję terapeutyczną;
  • wszechstronną ocenę kliniczną chorego;
  • holistyczne podejście do leczenia chorego przez cały jego okres życia;
  • równy dostęp do opieki, niezależnie od wartości BMI lub WtHR.

EASO równocześnie wskazuje, że propozycja podziału otyłości na „przedkliniczną” i „kliniczną” zasadniczo różni się od podejścia do innych chorób przewlekłych, jak na przykład do leczenia cukrzycy czy osteoporozy, gdzie wczesne rozpoznanie i zapobieganie rozwojowi powikłań są standardem.

EASO podkreśla w swoim stanowisku, że ważne jest prowadzenie debat i dyskusji na temat modeli opieki w medycynie. Ocenia jednak, że propozycja czasopisma Lancet stanowi potencjalny krok wstecz w leczeniu otyłości u dzieci, młodzieży i dorosłych. EASO obawia się, że priorytet zostanie nadany semantycznym dyskusjom, a nie praktycznemu, skoncentrowanemu na opiece nad chorym podejściu.  

EASO w swoim stanowisku zdecydowanie zaleca bardziej dopracowane, kompleksowe podejście, które uznaje otyłość za przewlekłą chorobę wymagającą proaktywnego i zindywidualizowanego leczenia, gdyż skupiając się na wczesnej interwencji i zapewnieniu kompleksowego leczenia, możemy skuteczniej przeciwdziałać znaczącym wyzwaniom zdrowotnym, jakie stwarza otyłość.

 

Zarząd Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości



[1]. https://doi.org/10.1016/S2213-8587(24)00316-4
[2]. 6-Obesity-Assessment-Table-3-with-links_FINAL.pdf
[3]. EASO response to the Lancet Commission Report on Obesity Diagnosis and Management - EASO
[4]. https://doi.org/10.1038/s41591-024-03095-3
[5]. https://easo.org/wp-content/uploads/2025/01/Framework-Infographic-Final-10012024.pdf

 

Powrót